Acid Boric – Tính Chất, Ứng Dụng và Tác Động
1. Giới thiệu chung
Acid boric (hay còn gọi là boracic acid, boric acid), có công thức hóa học H₃BO₃, là một hợp chất hóa học của bo (Boron). Ở điều kiện thường, acid boric là chất rắn tinh thể màu trắng, dễ tan trong nước, có vị hơi chua và được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như y tế, công nghiệp, nông nghiệp, và mỹ phẩm
2. Tính chất hóa học – vật lý
-
Công thức phân tử: H₃BO₃
-
Khối lượng phân tử: 61.83 g/mol
-
Tính tan: Tan tốt trong nước nóng, tan ít trong nước lạnh
-
Độ pH: Có tính acid yếu (pH ~ 5.1 ở dung dịch 0.1M)
-
Điểm nóng chảy: Khoảng 170°C (phân hủy thành metaborat)
Khi đun nóng, acid boric mất nước và tạo thành acid metaboric (HBO₂) và sau đó là boron trioxit (B₂O₃).
3. Ứng dụng thực tế
a. Trong y học
-
Là chất sát khuẩn nhẹ, được dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng da, mắt (dưới dạng dung dịch rửa mắt loãng) hoặc tai.
-
Dùng trong thuốc mỡ, bột rắc để điều trị hăm tã, nhiễm nấm ngoài da.
b. Trong công nghiệp
-
Dùng làm chất chống cháy, chất bảo quản gỗ.
-
Thành phần trong sản xuất thuỷ tinh chịu nhiệt (như pyrex), men gốm và một số loại keo dán.
-
Dùng trong điều chế một số hợp chất bo khác.
c. Trong nông nghiệp
-
Được sử dụng như một vi lượng phân bón chứa bo, cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.
-
Dùng làm chất diệt côn trùng (gián, kiến…) vì có khả năng gây rối loạn tiêu hóa côn trùng nhưng ít độc với người nếu dùng đúng liều lượng.
4. Tác động sức khỏe và môi trường
-
Mặc dù acid boric được coi là ít độc, liều cao có thể gây ngộ độc nếu nuốt phải hoặc tiếp xúc lâu dài.
-
Các triệu chứng ngộ độc gồm buồn nôn, tiêu chảy, phát ban da, trong trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến gan và thận.
-
Do đó, cần sử dụng đúng cách, không lạm dụng, đặc biệt trong sản phẩm dùng cho trẻ em hoặc phụ nữ mang thai.
-
Về mặt môi trường, acid boric có thể gây ảnh hưởng đến sinh vật nước nếu thải vào nguồn nước lớn với nồng độ cao.
5. Kết luận
Acid boric là một hợp chất hóa học có nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống và sản xuất. Tuy nhiên, việc sử dụng nó cần tuân thủ các khuyến cáo về an toàn để tránh gây hại đến sức khỏe con người và môi trường.