CHẤT CHỐNG OXY HÓA LÀ GÌ? CÔNG DỤNG TRONG THỰC PHẨM VÀ CÔNG NGHIỆP

1. Chất chống oxy hóa là gì?

Chất chống oxy hóa là những hợp chất có khả năng ức chế hoặc làm chậm quá trình oxy hóa – phản ứng hóa học xảy ra khi các phân tử bị tác động bởi oxy, ánh sáng, nhiệt độ hoặc kim loại nặng.

Trong cơ thể con người, oxy hóa tạo ra các gốc tự do làm hư hại tế bào, gây lão hóa và nhiều bệnh tật. Trong thực phẩm và sản phẩm công nghiệp, oxy hóa khiến dầu mỡ bị ôi, màu sắc thay đổi, mùi vị giảm sút, thậm chí hình thành chất độc hại.

Chất chống oxy hóa vì vậy được coi là lá chắn bảo vệ, giúp giữ cho thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm hay vật liệu công nghiệp bền màu, an toàn và kéo dài thời hạn sử dụng.

2. Các loại chất chống oxy hóa phổ biến

Chất chống oxy hóa có thể chia thành hai nhóm chính:

• Chất chống oxy hóa tự nhiên: Có nguồn gốc từ thực phẩm hoặc chiết xuất từ thực vật, động vật như vitamin C, vitamin E, carotenoid, flavonoid, polyphenol… Nhóm này an toàn và được người tiêu dùng ưa chuộng.
• Chất chống oxy hóa tổng hợp: Được sản xuất bằng phản ứng hóa học trong công nghiệp, thường gặp như BHA (Butylated Hydroxyanisole), BHT (Butylated Hydroxytoluene). Nhóm này có hiệu quả cao, ổn định và chi phí thấp.

Tùy mục đích sử dụng mà nhà sản xuất có thể chọn nguồn tự nhiên hoặc tổng hợp để đạt hiệu quả tối ưu.

3. Công dụng của chất chống oxy hóa trong thực phẩm

Trong lĩnh vực thực phẩm, chất chống oxy hóa được coi là phụ gia quan trọng không thể thiếu, đặc biệt với các sản phẩm chứa nhiều chất béo, dầu mỡ hoặc dễ bị tác động bởi môi trường.

Ngăn ngừa ôi thiu và biến chất

Dầu ăn, bơ, snack, thịt chế biến… dễ bị oxy hóa dẫn đến mùi khó chịu, hương vị thay đổi. Chất chống oxy hóa giúp ức chế quá trình này, duy trì hương vị và kéo dài thời hạn sử dụng.

Giữ màu sắc và hương vị tự nhiên

Một số loại trái cây, nước ép, rượu vang dễ bị đổi màu hoặc giảm mùi thơm khi tiếp xúc với không khí. Phụ gia chống oxy hóa giúp giữ màu luôn tươi mới, bảo tồn mùi vị tự nhiên lâu hơn.

Bảo vệ giá trị dinh dưỡng

Vitamin A, C, E trong thực phẩm rất nhạy cảm với quá trình oxy hóa. Nhờ có chất chống oxy hóa, các vitamin này được bảo toàn, giúp thực phẩm giàu dinh dưỡng hơn.

An toàn cho người tiêu dùng

Bằng cách ngăn chặn sự hình thành các chất oxy hóa có hại, phụ gia này góp phần đảm bảo an toàn sức khỏe cho người sử dụng.

4. Công dụng của chất chống oxy hóa trong công nghiệp

Không chỉ trong thực phẩm, chất chống oxy hóa còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp:

Trong ngành dược phẩm và mỹ phẩm

• Dược phẩm: Giúp bảo quản thuốc, ngăn hoạt chất bị phân hủy, giữ hiệu quả điều trị.
• Mỹ phẩm: Thêm vào kem dưỡng, serum để bảo vệ da trước tác hại gốc tự do, chống lão hóa. Ngoài ra nó giúp giữ sản phẩm ổn định lâu hơn không bị biến đổi màu, biến chất

Trong ngành nhựa, cao su và polymer

Chất chống oxy hóa được bổ sung vào nhựa, cao su để chống lão hóa, nứt vỡ do tác động của nhiệt, ánh sáng hoặc oxy, giúp vật liệu bền màu và sử dụng lâu dài.

Trong nhiên liệu và dầu nhờn

Oxy hóa làm dầu nhờn, nhiên liệu nhanh xuống cấp, tạo cặn bẩn gây hỏng động cơ. Việc bổ sung chất chống oxy hóa giúp ổn định, nâng cao hiệu suất sử dụng.

5. Ưu và nhược điểm khi sử dụng phụ gia chống oxy hóa

Ưu điểm

• Ngăn ngừa hư hỏng, kéo dài thời hạn sử dụng sản phẩm.
• Giữ nguyên chất lượng cảm quan: màu sắc, mùi vị, hương thơm.
• Ổn định giá trị dinh dưỡng trong thực phẩm.
• Ứng dụng rộng rãi, chi phí hợp lý trong công nghiệp.

Nhược điểm

• Một số loại tổng hợp có thể gây ảnh hưởng sức khỏe nếu dùng quá liều lượng cho phép.
• Chất chống oxy hóa tự nhiên an toàn nhưng hiệu quả thấp, chi phí cao.
• Cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn thực phẩm để đảm bảo chất lượng.

Phụ gia chất chống oxy hóa đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sản phẩm khỏi tác động của quá trình oxy hóa. Trong thực phẩm, chúng giữ trọn hương vị, màu sắc và giá trị dinh dưỡng. Trong công nghiệp, chúng giúp kéo dài tuổi thọ vật liệu, thuốc và mỹ phẩm. Tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu, nhà sản xuất có thể lựa chọn chất chống oxy hóa tự nhiên hoặc tổng hợp. Điều quan trọng là cần tuân thủ đúng liều lượng, tiêu chuẩn an toàn để vừa đảm bảo hiệu quả bảo quản vừa không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Hiện nay, Hóa chất Việt Mỹ chuyên phân phối đa dạng các loại chất chống oxy hóa cả tự nhiên và tổng hợp như Vitamin C, Beta carotene – Vitamin A, BHT,… hàng chính hãng chất lượng cao với mức giá tốt phục vụ cho nhiều ngành sản xuất.

Những thông tin trong bài viết trên đã giúp bạn đọc trả lời cho câu hỏi chất chống oxy hóa là gì và những công dụng của nó trong các lĩnh vực của đời sống. Nếu quý khách có nhu cầu về sản phẩm, vui lòng liên hệ với phụ gia Việt Mỹ theo số điện thoại chi nhánh gần nhất ở cuối website để được hỗ trợ. Trân trọng cảm ơn quý khách.